Ηπειρωτική Ελλάδα και εξωτερικό θα πάνε φέτος οι Έλληνες διακοπές

Ο τουριστικός χάρτης των Ελλήνων αποδεικνύεται πιο σύνθετος από ποτέ φέτος το καλοκαίρι. Αν και οι κλασικοί προορισμοί παραμένουν δημοφιλείς, νέες τάσεις φέρνουν στο προσκήνιο ήσυχες και αυθεντικές γωνιές της Ελλάδας, καθώς και τα ταξίδια στο εξωτερικό. Οι προσφορές και η ανάγκη για νέες εμπειρίες ωθούν κάποιους σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για city breaks, ενώ παράλληλα διαμορφώνεται ένα ισχυρό ρεύμα για slow travel με πυξίδα τη φιλοσοφία της ευζωίας και της ποιότητας ζωής.

Η νέα γεωγραφία

Τα στατιστικά στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος και της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024 αποτελούν προάγγελο των φετινών εξελίξεων: οι δαπάνες των Ελλήνων για ταξίδια στο εξωτερικό ξεπέρασαν τα 2,8 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 15% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τα ταξίδια εκτός χώρας αυξήθηκαν κατά 8%, αγγίζοντας τα 6,68 εκατομμύρια ταξιδιώτες. Παράλληλα, η μέση διάρκεια παραμονής μειώθηκε στις 5,2 ημέρες, στοιχείο που φανερώνει έναν πιο «στρατηγικό» προγραμματισμό διακοπών.
Στο εσωτερικό, η τουριστική δαπάνη για ταξίδια με τουλάχιστον μία διανυκτέρευση φτάνει τα 2,276 δισ. ευρώ, ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 2023. Ωστόσο, η εικόνα αλλάζει: τα ελληνικά νησιά, άλλοτε αδιαμφισβήτητοι πρωταγωνιστές, χάνουν έδαφος έναντι της ηπειρωτικής Ελλάδας λόγω υψηλών τιμών και κορεσμού. Τυχεροί θεωρούνται εκείνοι που έχουν εξοχικό ή φίλους με εξοχικό, ενώ η δεύτερη καλύτερη επιλογή είναι το all inclusive.

Ο Αλέξανδρος Δημητρίου, ιδιοκτήτης του ταξιδιωτικού πρακτορείου Joy Tours, είναι σαφής: «Οι τιμές για διακοπές στην Ελλάδα έχουν εκτοξευτεί. Τα ακτοπλοϊκά ξεπερνούν τα 150 ευρώ με επιστροφή και το κόστος για ένα αυτοκίνητο μπορεί να φτάσει τα 200 ευρώ. Πλέον δύσκολα βρίσκει κανείς διαμονή σε ικανοποιητικό κατάλυμα με κάτω από 150 ευρώ ανά διανυκτέρευση – τα ίδια καταλύματα που πριν από λίγα χρόνια κόστιζαν 90 ευρώ.

Για οικονομικές καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα η μοναδική λύση είναι ένα κοντινό νησί με αργό καράβι, εισιτήρια στα 60 ευρώ με επιστροφή, κάποιο Airbnb, και μετακίνηση στον τόπο διακοπών με λεωφορείο. Αυτό το μοντέλο όμως απευθύνεται κυρίως στις νεότερες ηλικίες. Πόσο εύκολο είναι αυτό για μια οικογένεια με δύο παιδιά;».

Η αναζήτηση οικονομικότερων λύσεων οδηγεί πολλούς Ελληνες στο εξωτερικό. «Υπάρχει τεράστια προσφορά αεροπορικών εισιτηρίων, με αποτέλεσμα να βρίσκει κανείς πτήσεις για ευρωπαϊκούς προορισμούς από 150 ευρώ με επιστροφή, ενώ υπάρχουν και προσφορές για Νέα Υόρκη από 600 ευρώ», προσθέτει ο κ. Δημητρίου.

City break

Στην πλειονότητά τους οι Ελληνες ταξιδεύουν περισσότερο στο εξωτερικό, αλλά για λιγότερο χρονικό διάστημα. Η τάση του city break ενισχύεται: μικρά ταξίδια 3-5 ημερών, κυρίως σε πόλεις με πολιτιστικά δρώμενα, εύκολη πρόσβαση και έντονη γαστρονομική κουλτούρα. Το ενδιαφέρον για συναυλίες, φεστιβάλ και θεατρικές παραγωγές έχει οδηγήσει σε μια νέα μορφή «πολιτιστικού τουρισμού».

Η Ρώμη, η Λισαβόνα, η Βουδαπέστη και η Κωνσταντινούπολη είναι μερικά από τα «best seller» της χρονιάς, με ενδεικτικές τιμές πακέτων (πτήση + διαμονή) που ξεκινούν από 250 ευρώ το άτομο.

Ειδικότερα, ένα αεροπορικό εισιτήριο μετ’ επιστροφής σε προσφορά για Λιόν, Στρασβούργο ή Βενετία στοιχίζει περί τα 60 ευρώ – τα μισά από τα αντίστοιχα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για ένα νησί των Κυκλάδων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ και της ΕΛΣΤΑΤ, οι Ελληνες δαπάνησαν πέρσι:

• – Ιταλία: 315 εκατ. ευρώ
• – Γερμανία: 302 εκατ. ευρώ
• – Ηνωμένο Βασίλειο: 242 εκατ. ευρώ
• – Τουρκία: 161 εκατ. ευρώ
• – Κύπρος: 143 εκατ. ευρώ

Η μέση δαπάνη ανά ταξίδι έφτασε τα 420 ευρώ (αύξηση από 393 το 2023), με κορυφαίες τις ΗΠΑ (1.180 ευρώ) και την Ιταλία (507 ευρώ).

Διακοπές στο L.A.

Η Ιωάννα και ο Βασίλης ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 30+ και οι αποδοχές τους δεν αντιστοιχούν σε αυτό που μπορεί κάποιος να φαντάζεται όταν λένε ότι φέτος θα πάνε διακοπές στο Λος Αντζελες. «Πάντα ήθελα να κάνω ένα ταξίδι στην Αμερική και όταν το αγαπημένο μου συγκρότημα ανακοίνωσε περιοδεία μόνο σε πόλεις των ΗΠΑ, αποφασίσαμε ότι ίσως ήταν η αφορμή που χρειαζόμασταν για να οργανώσουμε ένα τέτοιο ταξίδι. Κλείσαμε τα πάντα από τον Νοέμβρη, ξεκινώντας από το εισιτήριο της συναυλίας, και γύρω από αυτό χτίσαμε όλο το ταξίδι μας.

Βρήκα προσφορά με επιλογή θέσης και μία μεγάλη βαλίτσα έξτρα 650 ευρώ το άτομο μετ’ επιστροφής, που για έναν τέτοιο προορισμό είναι φανταστικά. Για τη διαμονή σε ένα νορμάλ ξενοδοχείο με πισίνα γύρω στα 120 ευρώ τη μέρα, τιμή που, αν το καλοσκεφτείς, δεν έχει διαφορά από ένα ελληνικό νησί. Επίσης, κάτι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι νοικιάζεις αυτοκίνητο πολύ φθηνά. Ενα καινούριο Audi Α3 αυτόματο για 12 ημέρες στοιχίζει 500 ευρώ. Νομίζω ότι αν πηγαίναμε στην Ελλάδα σε έναν προορισμό αντίστοιχου στάτους με το Λος Αντζελες για τις ίδιες ημέρες το συνολικό κόστος μπορεί να ήταν υψηλότερο».

Τα ταξιδιωτικά γραφεία καταγράφουν αύξηση στη ζήτηση για οργανωμένα πακέτα – είτε αυτά είναι χαμηλού κόστους είτε πολυτελή. Αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή σε κεντρικά ξενοδοχεία, ημιδιατροφή, οργανωμένες ξεναγήσεις, εσωτερικές μετακινήσεις για να αποφευχθούν τα επιπλέον κόστη π.χ. της ενοικίασης αυτοκινήτου, καυσίμων, εισιτηρίων, είναι μια λύση για ταξίδι με ασφάλεια, άνεση και έλεγχο του προϋπολογισμού.

Οπως εξηγεί ο Αλέξανδρος Δημητρίου, «οι τιμές για ομαδικά ταξίδια στην Ευρώπη ξεκινούν από 500 ευρώ το άτομο και φτάνουν έως και τα 900 ευρώ, περιλαμβάνοντας μεταφορά, διαμονή, ξεναγήσεις και ελληνόφωνο συνοδό». Οι πιο σύνθετες εκδρομές, όπως ο γύρος της Ισπανίας, η Σκανδιναβία με διανυκτερεύσεις σε φιορδ ή η Ιαπωνία, κοστίζουν από 1.200 έως 4.500 ευρώ, ανάλογα με τη διάρκεια, τις παροχές και την πολυτέλεια. «Τα πακέτα αυτά προσελκύουν πλέον και νεότερους ταξιδιώτες, που θέλουν να δουν πολλά μέσα σε λίγες ημέρες χωρίς να οργανώσουν οι ίδιοι το ταξίδι», προσθέτει ο ίδιος.

Η Σμαράγδα Σουλιώτη, operation manager του πρακτορείου Versus Travel, σημειώνει συμφέρουσες εναλλακτικές πέραν της πεπατημένης: «Μια εναλλακτική που συνδυάζει κουλτούρα, ιστορία και φύση είναι η Βαλτική που προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία. Σε ένα οκταήμερο οργανωμένο ταξίδι, ο ταξιδιώτης επισκέπτεται την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία με στάσεις στις ιστορικές πρωτεύουσες Ταλίν, Ρίγα και Βίλνιους. Το πακέτο από 1.400 ευρώ περιλαμβάνει αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή σε 4* ξενοδοχεία, ημιδιατροφή, ξεναγήσεις, εισόδους σε μουσεία, καθώς και όλες τις μεταφορές».

Σε ό,τι αφορά δε τους εξωτικούς προορισμούς, η κυρία Σουλιώτη επισημαίνει ότι το Μπαλί δεν είναι πλέον άπιαστο όνειρο. Το ταξίδι ζωής το κάνουν όλο και περισσότεροι, καθώς στοιχίζει περίπου 1.500 ευρώ. Στο πακέτο περιλαμβάνονται αεροπορικά εισιτήρια, 7 διανυκτερεύσεις σε 5* ξενοδοχείο με πρωινό, εκδρομές σε ρυζοκαλλιέργειες, ναούς, πολιτιστικά κέντρα.

Slow travel

Την ίδια ώρα, μια τάση που γίνεται όλο και πιο δημοφιλής είναι αυτή του «αργού ταξιδιού», του λεγόμενου slow travel. Πρόκειται για ένα κίνημα που προκρίνει την εμπειρία έναντι της κατανάλωσης. Περιοχές όπως το Πιεμόντε, η Αλσατία και η κοιλάδα του Ντούρο αποτελούν ιδανικούς προορισμούς για ταξιδιώτες που θέλουν να ζήσουν «όπως οι ντόπιοι».

«Οι ταξιδιώτες δεν ψάχνουν πια απλώς ένα ωραίο τοπίο ή ένα ινσταγκραμικό στιγμιότυπο», σημειώνει ο κ. Δημητρίου. «Αναζητούν τη σύνδεση με τον τόπο: μια μικρή τοπική αγορά, ένα κρασί στο οινοποιείο, ένα χωριό που δεν βρίσκεται στους τουριστικούς οδηγούς». Οι ρυθμοί πέφτουν και η χαλάρωση είναι ο βασικός στόχος.

Η νέα τάση εκφράζεται εντός και εκτός χώρας με τη δημιουργία ξενώνων που ενσωματώνουν τη φιλοσοφία ευεξίας και ποιότητας ζωής. «Στο Tainaron Blue Retreat, ο επισκέπτης μας δεν είναι τουρίστας – είναι φιλοξενούμενός μας», τονίζει χαρακτηριστικά ο Κώστας Ζούβελος.

Ο ιδιαίτερος αυτός ξενώνας στη Μάνη, απομονωμένος από τον θόρυβο και την ένταση της μεγαλούπολης, διαθέτει μόλις τέσσερα δωμάτια και έχει τιμηθεί με δύο κλειδιά από το Michelin Guide. «Οσοι έρχονται σε εμάς επιζητούν ποιοτικό ύπνο, προσεγμένο φαγητό και ουσιαστική ξεκούραση», εξηγεί ο κ. Ζούβελος, αρχιτέκτονας και υπεύθυνος μαζί με τη σύζυγό του -επίσης αρχιτέκτονα- Κασσιανή Θεοδωρακάκου για την αναπαλαίωση του πέτρινου πύργου του 19ου αιώνα.

Τέτοιου είδους καταλύματα είναι εξοπλισμένα με σετ ύπνου -από κρεβάτια και στρώματα μέχρι υφάσματα και μαξιλάρια- που ανταποκρίνονται στα υψηλότερα στάνταρ, δεδομένου ότι ο απολαυστικός ύπνος και η απόλυτη ξεκούραση είναι το ζητούμενο των επισκεπτών. Επιπλέον, προσφέρονται προγράμματα yoga nidra. Είναι μια πρακτική διαλογισμού με σκοπό ο ασκούμενος να εισέλθει σε βαθιά επίπεδα χαλάρωσης, ηρεμώντας το μυαλό και συντονίζοντας τους φυσικούς ρυθμούς του σώματός του λίγο πριν από τον ύπνο».

Η «ήσυχη δύναμη»

Σε αυτή τη φιλοσοφία έρχεται να «κουμπώσει» η τάση των Ελλήνων για διακοπές στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η Μάνη, το Πήλιο, η Πάργα, τα Σύβοτα και η Καβάλα κερδίζουν ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο στις εγχώριες καλοκαιρινές εξορμήσεις. Η προσβασιμότητα με αυτοκίνητο, οι χαμηλότερες τιμές και η αίσθηση αυθεντικότητας συντελούν στη στροφή προς την ενδοχώρα. «Μια τετραμελής οικογένεια δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει στο κόστος ενός νησιού. Αντίθετα, ένας ηπειρωτικός προορισμός προσφέρει οικονομικές λύσεις και πιο χαλαρούς ρυθμούς», λέει ο κ. Δημητρίου.

O Γιάννης Σφακιανάκης, ταξιδιωτικός σύμβουλος, περιγράφει τι αναζητούν οι Ελληνες φέτος: «Οι οικογένειες με παιδιά προτιμούν πιο οικονομικές λύσεις και αποφεύγουν τα πλοία. Σε ό, τι αφορά τους κοντινούς προορισμούς, επιλέγουν κυρίως την Πελοπόννησο και ξενοδοχεία που προσφέρουν πλήρη διατροφή και δραστηριότητες για τα παιδιά». Η τάση all inclusive ενισχύεται σταθερά.

Οι επιλογές, όμως, δεν αλλάζουν σημαντικά ούτε και για το κοινό που έχει λίγες μέρες άδεια και η διάρκεια του ταξιδιού του δεν είναι πάνω από 4-5 ημέρες. «Και σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμούν μέρη κοντινά μεν, της ηπειρωτικής Ελλάδας δε, όπως το Ξυλόκαστρο, τα Τρίκαλα Κορινθίας ή το Βραχάτι», σημειώνει.

Οι οικογένειες δύσκολα επιλέγουν να πάνε σε νησιά καθώς «παρά την προσφορά που υπάρχει στα ακτοπλοϊκά με έκπτωση 32%, τα πράγματα δεν έχουν βελτιωθεί ουσιαστικά. Κατ’ εξαίρεση, αν έχουν πολλές μέρες διακοπές, να επιλέξουν Κρήτη ή Εύβοια, όπου υπάρχουν αμέτρητες επιλογές σε καταλύματα».

Τα νησιά αλλιώς

Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τα νησιά, «από το 2021, τότε που ξεκίνησε το λεγόμενο revenge tourism, μετά τα lockdown, ανέβηκαν πάρα πολύ η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος, η Νάξος και έπειτα φτάσαμε στον κορεσμό. Τότε, οι Ελληνες ανακάλυψαν την Τήνο», εξηγεί ο κ. Σφακιανάκης.

«Πέρυσι ήταν ξεκάθαρα η νικήτρια του καλοκαιριού και απ’ όσα στοιχεία έχουμε το ίδιο θα συμβεί και φέτος», συμπληρώνει. Το αποδίδει στην κοντινή απόσταση του νησιού από την Αττική, στο γεγονός ότι μπορεί κανείς να επιλέξει λιμάνι αναχώρησης (Πειραιάς ή Ραφήνα), τη φυσική ομορφιά των χωριών της και φυσικά το υψηλό επίπεδο γαστρονομίας.

Βασικό κριτήριο για τους νησιωτικούς προορισμούς, όμως, είναι πλέον το φθηνό αεροπορικό εισιτήριο. «Υπάρχουν νησιά όπως η Σύμη, η Λέρος, η Σκύρος, στα οποία βρίσκεις απευθείας πτήσεις ή/και φθηνά αεροπορικά και το κοινό σιγά-σιγά τα ζητάει. Το πρόβλημα σε αυτά τα νησιά είναι η διαμονή.

Πρέπει να το ψάξεις νωρίς και έξυπνα γιατί οι επιλογές είναι λίγες. Η Ανάφη έχει ανέβει πάρα πολύ. Εκεί πάει κυρίως η GenZ, νέοι που ψάχνουν απλά πράγματα και θέλουν να χαλαρώσουν. Η Αμοργός έχει αρχίσει να δημιουργεί το δικό της κοινό, εκείνους που επιστρέφουν τα τελευταία 6 έως 8 καλοκαίρια». Το καλοκαίρι του 2025 βρίσκει τους Ελληνες ταξιδιώτες πιο αποφασισμένους από ποτέ να αξιοποιήσουν τις διακοπές τους συνειδητοποιημένα και ποιοτικά.

Top προορισμοί για το 2025

Στο εξωτερικό

Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί εξωτερικού σύμφωνα με τα πακέτα που επιλέγουν οι Ελληνες ταξιδιώτες είναι:

• – Ιταλία (Ρώμη): 5 ημέρες από €600
• – Ισπανία (Βαρκελώνη): 6 ημέρες από €900
• – Πορτογαλία: Γύρος 8 ημερών από €1.300
• – Βαλτική (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία): Γύρος 8 ημερών από €1.400

Ανερχόμενες επιλογές είναι οι: Σκανδιναβία, Ισλανδία, Σκωτία, ενώ πιο προσιτοί από ποτέ είναι οι εξωτικοί προορισμοί όπως Μπαλί, Βραζιλία, Αργεντινή, Περού, Κούβα.

Στην Ελλάδα

Οι πιο δημοφιλείς ηπειρωτικοί προορισμοί:

1. Ακτές Ιονίου: Με βάση την Πρέβεζα, επίσκεψη σε Λευκάδα, Σύβοτα, Πάργα και ημερήσιες κρουαζιέρες σε Παξούς – Αντίπαξους
2. Γύθειο και επίσκεψη σε Αρεόπολη, Βάθεια, Γερολιμένα, Μυστρά
3. Νεάπολη και επίσκεψη Μονεμβασιά, ημερήσια Ελαφόνησο και Κύθηρα
4. Μεσσηνία, με διαμονή Καλαμάτα και επίσκεψη σε Μεθώνη, Κορώνη, Στούπα, Καρδαμύλη
5. Πόρτο Χέλι και ημερήσια εκδρομή στις Σπέτσες
6. Χαλκιδική με εκδρομές σε διάφορα χωριά και παραλίες, αλλά και Θεσσαλονίκη
7. Βόλος, με επίσκεψη σε χωριά και παραλίες του Πηλίου
8. Θράκη, με βάση την Αλεξανδρούπολη επίσκεψη Καβάλα, Ξάνθη, Κομοτηνή
9. Ζαγοροχώρια και Τζουμέρκα λόγω δροσιάς
10. Καστοριά και Φλώρινα

Από την Κούβα στις Μαλδίβες

Εξωτικοί προορισμοί, τότε και τώρα

Οι Ελληνες πάντα είχαν το βλέμμα τους στραμμένο και προς τα έξω και ταξίδευαν στο εξωτερικό. Μόνο οι προορισμοί άλλαξαν στη διάρκεια των χρόνων.

Τη δεκαετία 1980 τα ταξίδια ήταν πολύ περιορισμένα λόγω των συνοριακών ελέγχων. Οι βασικοί προορισμοί ήταν Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και ελάχιστα εκτός Ευρώπης. Από το 1990 και μετά που καταργήθηκαν οι συνοριακοί έλεγχοι σημειώθηκε έκρηξη αποδράσεων σε ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Εντονο ρεύμα καταγραφόταν και προς τη Βουλγαρία και άλλες βαλκανικές χώρες, ενώ οι οδικές εκδρομές γνώρισαν άνθηση. Κύριοι προορισμοί, η Ιταλία και η Κωνσταντινούπολη.

Από το 2000 και έπειτα η πυξίδα έδειξε πολύ κεντρική Ευρώπη, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, αλλά και Αίγυπτο, Ντουμπάι, Ταϊλάνδη, Μεξικό.

Από το 2010 οι ΗΠΑ ανεβαίνουν ως προορισμός, ενώ την τιμητική της έχει η Κούβα. Πλέον, οι κλασικοί εκτός Ευρώπης εξωτικοί προορισμοί περιλαμβάνουν Μπαλί και Μαλδίβες.

Ταξίδι για συναυλίες και μουσικά φεστιβάλ

Οι άλλες μορφές του εναλλακτικού τουρισμού

Σε ανοδική τροχιά το 2025 είναι η τάση του συναυλιακού τουρισμού, ειδικά στις νεότερες ηλικίες -αλλά όχι μόνο- για το εξωτερικό, καθώς διαπιστώνουν ότι πολλοί αγαπημένοι ξένοι καλλιτέχνες είτε δεν συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα στις περιοδείες τους, είτε το κάνουν σπάνια. Από τους Linkin Park μέχρι την Billie Eilish και από τους Oasis μέχρι την Dua Lipa, η ευκαιρία να τους απολαύσει κανείς live γίνεται αφορμή για ένα ταξίδι στην Ευρώπη ή και ακόμη και μέχρι τις ΗΠΑ.

Η Αννα είναι 44 ετών και μαζί με τον σύζυγό της ταξίδεψαν για μια συναυλία που ονειρεύονταν χρόνια και συνδύασαν μαζί τις διακοπές τους: «Μπορεί το Μιλάνο να μην είναι ο πρώτος προορισμός που έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε καλοκαιρινές διακοπές, ωστόσο για μένα το φετινό ταξίδι εκεί είναι πραγματικά ένα ταξίδι ζωής. Ο λόγος είναι απλός: κατάφερα να συνδυάσω τις βόλτες μου στην Πιάτσα ντελ Ντουόμο με τη συναυλία του Μπρους Σπρίνγκστιν στο εμβληματικό στάδιο Σαν Σίρο την Πέμπτη, 3 Ιουλίου.

Μέχρι πριν από δύο μήνες ούτε που το φανταζόμουν, κυρίως λόγω του κόστους. Οταν όμως το έψαξα λίγο περισσότερο, διαπίστωσα ότι οι τιμές δεν διέφεραν σημαντικά από εκείνες ενός ταξιδιού σε ελληνικό νησί την ίδια εποχή. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι βρήκα οικονομικά αεροπορικά εισιτήρια – πιο φτηνά και από τα ακτοπλοϊκά για αρκετούς νησιωτικούς προορισμούς».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Getty images / Ideal image, Shutterstock