Χιλιάδες οι καταγγελίες πολιτών για αυθαιρεσίες στις παραλίες

Καλοκαίρι στην Ελλάδα σημαίνει θάλασσα, ήλιος και ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες — ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε. Όμως η πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται μέσα από την πλατφόρμα myCoast, είναι συχνά διαφορετική. Περισσότερες από 3.000 καταγγελίες πολιτών έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής για αυθαιρεσίες, καταπατήσεις και παράνομες κατασκευές σε ακτές της χώρας, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο ένα χρόνιο πρόβλημα: την ανεξέλεγκτη εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου. Από ξαπλώστρες που καλύπτουν όλη την αμμουδιά μέχρι beach bar χωρίς άδεια, η εικόνα σε πολλές παραλίες κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή είναι.

Οι παράνομες κατασκευές, η παρακώλυση πρόσβασης και οι περιοχές που πρωταγωνιστούν στο myCoast

Σύμφωνα με τη Realnews, «βροχή» πέφτουν τα πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες. Η ψηφιακή εφαρμογή myCoast, πήρε «φωτιά» τον Ιούνιο έπειτα από καταγγελίες για μισθώσεις ακτών, παράνομες ομπρέλες και ξαπλώστρες, αυθαίρετη κατάληψη έκτασης και παρακώλυση ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι επίσημες ανώνυμες και επώνυμες καταγγελίες έφτασαν τις 2.667 μόνο για τον περασμένο μήνα, ενώ τον Μάιο έφτασαν περίπου τις 300.

Συνολικά, μέχρι τώρα, οι καταχωρίσεις στο myCoast φτάνουν τις 3.000, καθώς το κίνημα για την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες που έχει δημιουργηθεί βρίσκει χρόνο με τον χρόνο ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές, οι οποίοι αντιδρούν στον άτυπο «νόμο» που εφαρμόζουν οι επιχειρηματίες σε τουριστικά υγειονομικά καταστήματα. Ετσι, οι λουόμενοι καταφεύγουν σε καθημερινή βάση στην πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου να καταγγείλουν τις παρανομίες που διαπιστώνουν.

Παρά τη δημοσιότητα που έχει λάβει το ζήτημα και τους ελέγχους που γίνονται, αρκετοί από τους επιχειρηματίες συνεχίζουν να αυθαιρετούν ώστε να αυξήσουν τα κέρδη τους. Συγκεκριμένα, κατά τον Ιούνιο έχουν καταγραφεί 1.568 καταγγελίες για αυθαίρετη κατάληψη έκτασης, 441 για παρακώλυση ελεύθερης πρόσβασης, 261 για αλλοίωση μορφολογίας, 95 για μη ανάρτηση πινακίδας, 86 για παρακώλυση πρόσβασης σε ΑμεΑ, 82 για απουσία ναυαγοσώστη, 81 για ελλιπή καθαριότητα και 53 για ελλιπείς κατασκευές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη περισσότερες από τις μισές καταγγελίες έχουν ελεγχθεί από τις κτηματικές υπηρεσίες και επιβλήθηκαν πρόστιμα για παραβάσεις, όπως η παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης στον αιγιαλό, στη θάλασσα και στις παραλίες.

Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες της Realnews, οι χρηματικές ποινές που έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής κυμάνθηκαν από 2.000 έως και 60.000 ευρώ.

«Πρωταθλήτρια» η Ανατολικη Αττική

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, στην κορυφή των καταγγελιών για αυθαιρεσίες και παρανομίες στους αιγιαλούς βρίσκεται η ανατολική Αττική με 396 καταγγελίες, ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει η Χαλκιδική με 351. Ακολουθούν κάποιοι από τους κορυφαίους παραθεριστικούς και τουριστικούς προορισμούς της χώρας, όπως είναι η Μαγνησία με 189, η Ρόδος με 164, η Κορινθία με 101, η Θάσος με 84, η Κέρκυρα με 79 και η Εύβοια με 72, ενώ πολλά από τα κοσμοπολίτικα νησιά των Κυκλάδων έχουν συγκεντρώσει πλήθος καταγγελιών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών σχετικά με τις παραχωρήσεις του Δημοσίου για την αξιοποίηση συγκεκριμένων εκτάσεων σε αιγιαλούς από επιχειρήσεις. Φέτος, σημειώθηκε αύξηση στις μισθώσεις παραλιών, οι οποίες γίνονται με βάση αυστηρές προϋποθέσεις, όπως η απόσταση που πρέπει να τηρούν τα ομπρελοκαθίσματα από τη θάλασσα. Συγκεκριμένα, έχουν πραγματοποιηθεί από τις κτηματικές υπηρεσίες και τους δήμους συνολικά 10.565 παραχωρήσεις, εκ των οποίων οι 982 ολοκληρώθηκαν εντός του 2025.
Από αυτές οι 1.099 αφορούν μισθώσεις στα Δωδεκάνησα, οι 891 στη Χαλκιδική, οι 677 στις Κυκλάδες, οι 508 στην Καβάλα, οι 506 στην Πιερία, οι 456 στα Χανιά, οι 430 στην Κέρκυρα, οι 399 στην Εύβοια, οι 367 στη Μαγνησία, οι 350 στο Ρέθυμνο και οι 344 στη Μεσσηνία.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι σε γενικές γραμμές υπάρχει υψηλό ποσοστό συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, κάτι που αποδεικνύεται από τον χαμηλό αριθμό καταγγελιών σε σχέση με το καλοκαίρι του 2024. «Φέτος η κατάσταση στις παραλίες είναι πολύ πιο βελτιωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό είναι το αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόσαμε πέρυσι και αφορούν τη θέσπιση αυστηρών κανόνων στον τρόπο λειτουργίας και παραχώρησης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας σε επιχειρήσεις. Είναι επίσης αποτέλεσμα της ψηφιοποίησης της διαδικασίας των δημοπρασιών που γίνονται αρχές κάθε έτους με τρόπο αδιάβλητο και διαφανή», δήλωσε στην Realnews ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Οικονομικών, Ομηρος Τσάπαλος, ενώ επισημαίνει ότι στόχος είναι η υγιής επιχειρηματικότητα και η βελτίωση του τουριστικού μας προϊόντος, διασφαλίζοντας ωστόσο τα δικαιώματα των πολιτών και κυρίως το δικαίωμα για απρόσκοπτη πρόσβαση στην παραλία.

Αυθαίρετο beach bar στη Ρόδο

Στη Ρόδο, η παραβατικότητα στις παραλίες καλά κρατεί, καθώς και το φετινό καλοκαίρι το Νησί των Ιπποτών βρίσκεται ψηλά στη λίστα των καταγγελιών στο myCoast για τις αυθαιρεσίες επιχειρήσεων στις παραλίες και στις ακτές. Τα τελευταία χρόνια το δίκτυο πολιτών «Ομπρέλα» δίνει καθημερινές μάχες για θέματα νομιμότητας στις παραλίες του νησιού. Μπορεί η τουριστική επιχείρηση που όλοι θυμόμαστε, με τις ξαπλώστρες που βρίσκονταν μέσα στη θάλασσα, να έκλεισε, ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που προκαλούν την έντονη αντίδραση τόσο των κατοίκων του νησιού όσο και των τουριστών που το επισκέπτονται.

Μια τέτοια περίπτωση είναι το τουριστικό κατάστημα που βρίσκεται στην παραλία Ελλη. Στην πιο κεντρική παραλία της πόλης της Ρόδου υπάρχει κατασκευή κυριολεκτικά πάνω στην άμμο, έκτασης περίπου 400 τ.μ., που λειτουργεί ως beach bar και εστιατόριο. Η αρμόδια επιτροπή του δήμου, έπειτα από συνεδρίαση στις 23 Αυγούστου του 2024, αποφάσισε το κλείσιμο της επιχείρησης, καθώς αποκαλύφθηκε πλήθος κατασκευαστικών παρανομιών. Συγκεκριμένα, έπειτα από έλεγχο που πραγματοποιήθηκε από τη δημοτική επιτροπή, διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω επιχείρηση είχε κατασκευάσει ξύλινα δάπεδα (deck), ξύλινα σκαλοπάτια και ξύλινο στέγαστρο.

Οι ευφάνταστες κατασκευές στο συγκεκριμένο bar δεν τελείωσαν εκεί, καθώς είχε κατασκευαστεί ένας κλειστός χώρος κύριας χρήσης που λειτουργούσε ως κουζίνα, κλειστοί χώροι υγιεινής WC, πέργκολες και δύο ξύλινα μπαρ πάνω στην άμμο. Παρά το γεγονός ότι οι αυθαιρεσίες είχαν εντοπιστεί από τον Αύγουστο, τελικά το κατάστημα σφραγίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο, όταν και είχε ολοκληρωθεί η τουριστική σεζόν στο νησί. Ωστόσο, αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι το συγκεκριμένο τουριστικό κατάλυμα λειτουργεί και πάλι κανονικά, χωρίς να έχουν γκρεμιστεί όλες οι παράνομες κατασκευές.

Η εξέλιξη αυτή δημιούργησε νέο κύκλο αντιδράσεων από το κίνημα πολιτών «Ομπρέλα» στη Ρόδο, μέλη του οποίου δήλωσαν στην Realnews ότι «φαίνεται πως τίποτα και κανείς δεν τους εμποδίζει… Το μεγάλο πάρτι της παρανομίας συνεχίζεται στο νησί».

Στη Νάξο στήνουν μέχρι και σκηνές

Οι κάτοικοι της Νάξου ήταν από τους πρώτους που αντέδρασαν για τις παρατυπίες που γίνονται τα τελευταία χρόνια και αλλοιώνουν την παραδοσιακή ομοιομορφία του τόπου. Το κίνημα πολιτών «Σώστε τις παραλίες της Νάξου» δίνει καθημερινή μάχη για να προστατέψει τις παραλίες και τις ακτές του κυκλαδίτικου νησιού. Οι ίδιοι συνεχώς δημοσιεύουν στην επίσημη σελίδα τους σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης περιπτώσεις καταπάτησης και αυθαιρεσιών στον αιγιαλό.

Σε μία από τις πιο διάσημες παραλίες του νησιού, στην Αγία Άννα, επιχειρηματίας τουριστικού καταλύματος υγειονομικού ενδιαφέροντος δεν δίστασε τις απογευματινές και βραδινές ώρες να τοποθετήσει τραπεζάκια φαγητού κυριολεκτικά πάνω στο κύμα, χωρίς να λογαριάσει τους κανονισμούς. Άμεση ήταν η αντίδραση των μελών του κινήματος για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Οπως δηλώνουν στην Real, «το πρόβλημα δεν είναι ο κάθε παράνομος αλλά οι Αρχές, το κράτος, ο δήμος, ο νόμος και η Εισαγγελία που δίνει εδώ και 20 χρόνια παραχωρήσεις, χωρίς να μπορεί να ελέγξει το σύστημα και να τιμωρεί τους παρανόμους».

Ακόμη, τον Ιούνιο, σε μια άλλη ξακουστή παραλία του νησιού, την Πλάκα, τοποθετήθηκαν ινδιάνικες σκηνές οι οποίες νοικιάζονταν από τους λουόμενους με την ημέρα. Οι συγκεκριμένες σκηνές αποτελούν τη νέα τάση για διαμονή πάνω στην άμμο και πλέον έχουν τοποθετηθεί σε πολλές παραλίες τόσο της Αττικής όσο και στα νησιά. Ωστόσο, πολλοί κάτοικοι της Νάξου εξέφρασαν έντονα τη δυσαρέσκειά τους, με αποτέλεσμα ο επιχειρηματίας του beach bar που τις είχε τοποθετήσει να τις απομακρύνει έπειτα από τέσσερις ημέρες.

Δείτε επίσης